Afgerond

Open deuren voor PG?

---

Samenvatting

• Wat was de aanleiding voor het onderzoek?

  De Wet zorg en dwang (Wzd) die op 1 januari 2020 inging, eist dat voor elke vorm van onvrijwillige zorg wordt bekeken of er echt geen andere mogelijkheid is zijn om het risico op ernstig nadeel te voorkomen. Een gesloten deur geldt in bijna elke situatie als onvrijwillige zorg. In de praktijk betekent dit dat een deur van een afdeling alleen gesloten mag zijn op individuele indicatie. Op dit moment is op psychogeriatrische afdelingen de deur vaak gesloten op basis van groepsindicatie.

• Wat was de onderzoeksvraag?

  Welke alternatieven voor een gesloten deur zien mensen die betrokken zijn bij de zorg voor een cliënt? (Denk aan verzorgenden, verpleegkundigen,verwanten, Wzd-functionarissen, zorgverantwoordelijken, psychologen, managers en leden van de cliëntenraden).

• Hoe werd het onderzoek uitgevoerd?

  Dit onderzoek is uitgevoerd door het UNO-UMCG in samenwerking met ouderenzorgorganisaties Alliade (ouderenzorg), Icare, Interzorg en Tangenborgh. In 4 focusgroepen (groepsgesprekken) en een terugkombijeenkomst kwamen de volgende onderwerpen aan bod:

  • mogelijke alternatieven voor gesloten deuren
  • morele kaders
  • ervaren grenzen

  Iedere focusgroep bestond uit mensen met een verschillende achtergrond. 

• Wat is de eindconclusie?

  Het idee om de deuren van de psychogeriatrische afdelingen open te zetten en alleen op individuele indicatie dicht te houden, roept veel vragen en zorgen op bij de mensen die betrokken zijn bij de zorg voor cliënten. Vaak gaan de vragen over hoe je een goede afweging maakt tussen veiligheid en vrijheid voor bewoners, en zijn of haar kwaliteit van leven.

  In de praktijk blijkt dat deze 2 waarden niet vanzelfsprekend met elkaar botsen, en dat het mogelijk is tot situaties te komen waarin beide waarden zo goed mogelijk tot hun recht komen.

• Wat is de meerwaarde van dit onderzoek voor de cliënt, verwant en zorgmedewerker?
  • Dit onderzoek is te gebruiken als ondersteuning en inspiratie voor een goede implementatie van de Wzd.
• Wat zijn de aanbevelingen voor de praktijk?

  Er zijn veel verbetermogelijkheden aangedragen om bewoners te verleiden op de afdeling en de locatie te blijven, zodat de deur niet meer voor de gehele groep bewoners op slot hoeft te blijven. Het is belangrijk dat zorgmedewerkers voldoende vertrouwen krijgen in deze verbetermogelijkheden. Wat is daar volgens de onderzoeksdeelnemers voor nodig? 

  • In de eerste plaats een duidelijk visie en actieve betrokkenheid van het bestuur. 
  • Ten tweede geldt dat bij incidenten goede nazorg noodzakelijk is.
  • Een derde aanbeveling is om met kleine stapjes te beginnen en die steeds zorgvuldig te evalueren.
  • Ten vierde is het advies om successen te delen en bij collega-instellingen inspiratie op te doen.
  • Ook wordt genoemd dat het belangrijk is om te beseffen dat een gesloten deur ook onveilig kan zijn.
  • Tot slot is er de aanbeveling voor ouderenzorgorganisaties dat zij hun plannen voor de open deur een plek moeten geven in het meerjarenplan, zodat zij aan de Inspectie Gezondheidzorg en Jeugd kunnen laten zien hoe zij de implementatie van de Wzd op dit vlak vormgeven.
• Wat is het vervolg?

  Ouderenzorgorganisaties zijn verplicht de Wzd te implementeren. Dit onderzoek kan gebruikt worden als inspiratie. Heb je vragen over eventuele vervolgstappen, stuur dan een mail naar de implementatiedeskundigen van het UNO-UMCG (via uno@umcg.nl).

  In 2022 start het UNO-UMCG een onderzoek in samenwerking met de Universiteit Oldenburg, waarin wordt bekeken of en in welke mate ouderenzorgorganisaties in de regio’s Noordoost-Nederland en de regio Oldenburg van elkaar verschillen als het gaat om gesloten deuren en wat de regio’s van elkaar kunnen leren.

• Waar kan ik meer te weten komen over dit onderzoek?

  Onderzoeksrapport
  Een pdf van het onderoeksrapport vind je aan de rechterkant van deze pagina onder Documenten.

  Vakartikel
  Het vakartikel verscheen in Tijdschrift voor Ouderengeneeskunde: Open deuren voor PG? Een verkennend onderzoek naar de mogelijke alternatieven in het kader van de Wzd. 

  Interview met onderzoeker
  UNO-UMCG publiceerde een interview met Vera Bijvang, lid van de themagroep Zorgethiek.

  Presentatie
  Een PowerPoint geeft een kort en krachtig overzicht over de uitkomsten van het onderzoek.

  Verslag
  Het verslag van de ThemaTafel Wet Zorg & Dwang geeft antwoord op (juridische) vragen van deelnemers aan de TheamTafel naar aanleiding van het onderzoek.

• Hoe is het onderzoek gefinancierd?

  Het onderzoek is gefinancierd door Verenso, beroepsvereniging voor specialisten ouderengeneeskunde, met de Verenso Beurs 2020.

---

Documenten